موسیقی هرایی مازندران
هرایی آوازی است با وزن آزاد که به گمانی از فرهنگ های موسیقیایی همسایه ی مازندران وام گرفته شده است. عنوان هرایی پیوند این مجموعه را با مقام« هرای» در شمال خراسان و شیوه ی اجرایی آن را با موسیقی ترکمنی تا حدودی روشن میکند.
موسیقی خاور مازندران بر پایهی چند مقام اصلی شکل گرفته است و رایجترین آن هرایی یا مجموعه ی چند مقام است که باعنوان هرایی آمده است.مقام هرایی از فنیترین و مهمترین آوازهای مازندرانی است که امروزه ازمیاندرود ساری تاکوهپایه های تبریزبان گرگان روان است.موسیقی هرایی با موضوعی عاشقانه بیانگرنوایی فریادگونه از گفت وگوی گل وبلبل و عاشق و معشوقاست که به چهاربند عاشق نیز آوازه دارد و جزو رپرتوار ساز دوتار به شمار میرود. شعرهای این آواز ً عموما به زبان فارسی است و معمولاً پیش زمینهای است برای آوازهای موزونی که در پی آن می آیند وبه گونه ی یک مجموعه اجرا میشوند. این آوازها که به آنها چله یا شاخه های هرایی میگویند، گاه هم ازنظر مد و هم ازنظر ریتم با هم تفاوت دارند.
بدیهی است تاثیر موسیقی ترکمنی و شمال خاوری خراسان در شکل یافتن موسیقی هرایی بسیار آشکار باشد.